گفتگو با محمدرضا کدخدایی مدیر اجرایی دفتر زیست همراه شریف، مستقر در مجتمع خدمات فناوری دانشگاه صنعتی شریف
فناوریهای پوشیدنی حوزه سلامت در سالهای اخیر، موج جدیدی را در جوامع ایجاد کردهاند. با افزایش تقاضای مصرفکنندگان برای داشتن ابزار مخصوص بررسی سلامت، کاربرد فناوری پوشیدنی در چهار سال گذشته سه برابر شده و ارزش این بازار در جهان به بیش از ۴.۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۹ رسیده است. تیم زیست همراه شریف با هدف اندازهگیری و پردازش سیگنالهای حیاتی، ذخیره دادههای مفید و ارائه آنها به مطلوبترین شکل به پزشکان و مراکز درمانی فعالیت خود را به تازگی در مجتمع خدمات فناوری شریف آغاز کرده است.
به گزارش روابط عمومی، تیم زیست همراه شریف فعال در زمینه طراحی، ساخت و خدمات پس از فروش تجهیزات پزشکی به سرپرستی دکتر فخارزاده عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی برق و مدیر مرکز رشد فناوریهای پیشرفته دانشگاه صنعتی شریف تحقیقات اولیه خود را در خصوص ساخت دستگاههای پزشکی از اوایل سال ۱۳۹۶ با طراحی تعدادی از حسگرهای فیزیولوژیکی و گجتهای پوشیدنی مجزا آغاز کرده است.
تیم زیست همراه شریف از دانشجویان و فارغالتحصیلان دانشگاههای صنعتی شریف، شهید بهشتی و صنعتی امیرکبیر تشکیل شده است. محمدرضا کدخدایی دانشآموخته کارشناسی الکترونیک و دانشجوی ارشد گرایش الکترونیک قدرت (مدیر اجرایی) و بردیا برائینژاد دانشآموخته کارشناسی قدرت دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف و دانشجوی MBA (مدیر فنی) در این سالها دو عضو ثابت تیم بودهاند که در کشور ماندند و دیگر اعضا به صورت پروژهای با تیم همکاری میکنند.
پس از تکمیل تحقیقات اولیه و ساخت چندین سنسور علائم حیاتی در سال ۱۳۹۷ با تجمیع آنها مچبند هوشمند این گروه ساخته شد که در همان سال عنوان پروژه برتر دانشجویی دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف و همچنین پایاننامهی برتر کارشناسی IEEE شاخهی ایران را از آن خود کرد.
سپس با توجه به بازخوردهای مطلوبی که از سوی پزشکان متخصص نسبت به ساخت مچبند هوشمند دریافت شد تیم زیست همراه شریف تصمیم گرفت تا تحقیقات خود را از حالت دانشجویی خارج کرده و در سطح بالاتری فعالیتهای خود را در راستای بهینهسازی حسگرهای غیرتهاجمی پزشکی زیر نظر پزشکان دنبال کند.
در آن زمان با توجه به نیاز بازار، این مرکز فناور اقدام به طراحی و ساخت هولتر مانیتورینگ قلبی گرفت. هولتر ریتم یا همان هولتر مانیتورینگ قلبی، دستگاه کوچک قابل حملی است که به گردن آویزان شده یا بر روی کمر نصب میشود و قابلیت اتصال به کمربند را نیز دارد و بطور مداوم سیگنالهایی که بهوسیله قلب تولید میشود را ضبط میکند. دستگاههای موجود در بازار اندازهای برابر با یک دوربین کوچک و وزنی حدود ۸۰ گرم دارند، با باتری کار میکنند و شامل یک دستگاه مانیتور کوچک، سیم و تعدادی الکترود است که به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت و یا طولانیتر بر روی بدن بیمار نصب میشود. تیم زیست همراه شریف با بررسی نیاز بیمار و مشورت با پزشکان الکتروکاردیولوژیست طراحی جدیدی ارائه داده است
در هولتر مانیتورینگ قلبی ساخته شده توسط مهندسان زیست همراه شریف از تکنولوژی اینترنت اشیا استفاده شده است که میتواند بدون نیاز به کابل الکترود و با استفاده از بلوتوث به گوشی موبایل وصل شده و از طریق اپلیکیشن محصول، اطلاعات ضبط شده را با کیفیتی بسیار مطلوب منتقل کند. یکی از برنامههای گروه زیست همراه شریف برای آینده جمعآوری اطلاعات از طریق سرور و ارسال آن برای پزشک است. دستگاه طراحی شده باتری قدرتمندی دارد و میتواند به مدت یک الی دو هفته اطلاعات قلبی بیمار را ضبط کند. بدنه دستگاه نسبت به نمونههای موجود بسیار انعطافپذیرتر است و بیمار میتواند ساعتها بدون تعویض الکترودها از آن استفاده کند.
محمدرضا کدخدایی مدیر اجرایی دفتر زیست همراه شریف درباره برنامههای آتی دفتر میگوید: به طور کلی در نظر داریم پس از این دستگاههایی طراحی کنیم که بدون نیاز به باتری و از طریق گرمای بدن بیمار انرژی خود را تامین کند.
دستگاه فشارخون بدون کاف نیز یکی دیگر از پروژههای در حال پیگیری در دفتر زیست همراه شریف است که نتایج بسیار امیدوارکنندهای نیز از این پروژه حاصل شده است.
این دستگاه از طریق سیگنالهای نوار قلب و اکسیژن خون، فشار خون بیمار را به صورت غیر تهاجمی اندازهگیری میکند.
محصولات در حال طراحی و یا ساخته شده در دفتر خدمات فناوری زیست همراه شریف مچبند هوشمند، هولتر مانیتورینگ قلبی، ماژول اندازهگیری فشارخون، دماسنج هوشمند، دستگاه استرسسنج و اپلیکیشن پایش سلامت است.
تمامی ابزارهای ساخته شده در این دفتر، برای اندازه گیری پارامترهای مختلفی از جمله: فشار خون، ضربان قلب، نوار قلب، دمای بدن، سطح استرس و اضطراب و …. به کار میروند.
طراحی این حسگرها به گونهایست که بدون درد و اختلال در زندگی روزمره بیمار با مصرف کم انرژی و بهرهمندی از آخرین دستاوردهای فناوری بیوالکترونیک با هزینه کم نسبت به نمونههای خارجی تولید میشوند.
نمونههای موجود از هولتر مانیتورینگ قلبی اغلب وارداتی و ساخت کشورهای مجارستان، آلمان، آمریکا و چین هستند. یک مورد طراحی از این دستگاه توسط دانشگاه تهران نیز وجود دارد که متاسفانه به مرحله ساخت و تولید انبوه به طور گسترده نرسیده است.
مسئول دفتر زیست همراه شریف در خصوص تجاریسازی دستگاه میگوید: پس از بررسی بازار و تعریف مدل کسب و کار، مطالعات امکان سنجی نیز انجام شده و در حال حاضر در مرحله جذب سرمایهگذار هستیم و پیشبینی میکنیم عرضه دستگاه به پزشکان از پاییز 1399 آغاز شود.
طراحی و ساخت مدارهای رادیویی، مایکرو ویو و موج میلی متری، پردازش سیگنال، پردازش سیگنالهای حیاتی، پردازش سیگنال آرایهای، طراحی بورد مدار چاپی پیشرفته، طراحی مدارهای کم مصرف، قابل حمل و پوشیدنی، طراحی سنسورهای الکترونیکی سفارشی و طراحی و ساخت تجهیزات دامپزشکی از دیگر حوزههای فعالیت این دفتر است.
برای اطلاع از فعالیتهای دفتر خدمات زیست همراه شریف واقع در مجتمع خدمات فناوری دانشگاه صنعتی شریف (واحد ۴۰۰) به سایت www.biosen.ir مراجعه کنید.